GEEF DE BIJ
EEN BLOEMETJE
Bijen en bloemen kunnen niet zonder elkaar.
Bloemen zorgen voor het eten van de bij: stuifmeel en nectar (dat zoete goedje waar de honingbij honing van maakt).Maar dat doet de bloem niet voor niets! Tijdens het verzamelen van haar voedsel, blijft stuifmeel plakken aan de bij. Als die een volgende bloem bezoekt, moet ze langs de stamper van die bloem. Daarop blijven stuifmeelkorrels achter, die vervolgens samensmelten met een eicel. Dat samensmelten noemen we de bevruchting. Het transporteren door de bij van het stuifmeel van de ene naar de andere bloem heet bestuiving.
Een aantal prachtige planten konden volgens bloemenkwekers nóg mooier. Maar dat pakt voor de bijen en andere insecten niet altijd gunstig uit. Op de fraaie hortensia zul je zelden een bij naar nectar zien zoeken. Sommige rozen zijn zo ver doorgekweekt dat hun bloemen vol met bloemblaadjes zitten, soms meer dan 70. Die vormen voor bijen een ondoordringbaar oerwoud, zodat ze daar niet bij het voedsel kunnen.
Let bij de aanschaf van planten of zaden op dat ze niet vol met gif tegen insecten zitten. Daar help je de bijen helemaal niet mee. Vraag naar biologische producten.
BLOEMEN, BOMEN EN ZADEN
Gelukkig zijn er heel veel soorten bloemen (op planten, struiken en bomen) die boordevol voedsel voor bijen en andere insecten zitten. Je kunt ze kopen als plant, uitwisselen met andere bijenfans, maar ook zelf uitzaaien.
Op deze pagina ontdek je met welke bloemen, bomen en zaden je de bij kunt helpen.
BLOEMEN VOOR BIJEN
Geef de bij een bloemetje! Maar bedenk van tevoren welke je het beste kunt kiezen. De ene bloem geeft veel nectar en maar weinig stuifmeel; bij de ander is het omgekeerd. En die mooie narcis? Daar vliegen de bijen met een grote boog omheen, omdat er niet veel te halen valt.
Maar gelukkig zijn er heel veel soorten bloemen die boordevol voedsel voor bijen en andere insecten zitten.
En de paardenbloemen die je tuin in komen waaien? Laat die maar rustig staan. De bijen zijn er dol op.
Met de onderstaande bloemen maak jij de bij blij.
BLOEMENLIJST
A
Aalbes
Aardaker
Akkerdistel
Akkerkers
Akkerklokje
Akkermelkdistel
Akkerogentroost
B
Beemdkroon
Bittere wilg
Blauwe bosbes
Blauwe knoop
Boerenwormkruid
Bont kroonkruid
Borstelkrans
Bosandoorn
Boslathyrus
Boswilg
Brede lathyrus (verwilderd)
Breedbladig klokje
Brem
C
Citroengele honingklaver
D
Dagkoekoeksbloem
Damastbloem (verwilderd)
Dolle kervel
E
Echt bitterkruid
Eenstijlige meidoorn
Ezelsoor
F
Fluitenkruid
G
Geel zonneraasje
Geitenbaard (verwilderd)
Gele kamille
Geoorde wilg
Gevlekte longkruid
Gevlekte dovenotel
Gewone berenklauw
Gewone ereprijs
Gewone Margriet
Gewone ossentong
Gewone rolklaver
Gewone smeerwortel
Gewoon biggenkruid
Gewoon duizendblad
Grasklokje
Grauwe wilg
Groot streepzaad
Grote centaurie
Grote kattenstaart
Grote wederik
H
Hartgespan
Heelblaadjes
Heggenrank
Heggenwikke
Herfstaster
Holwortel
Hondsdraf
Hondsroos
I-J
Iris
Jakobskruiskruid
K
Kattendoorn
Katwilg
Klein hoefblad
Klein streepzaad
Kleine bergsteentijm
Kleine leeuwentand
Klimop
Klokjes soorten
Kluwenklokje
Knolboterbloem
Knoopkruid
Koolzaad
Kruipend stalkruid
Kruipende boterbloem
Kruipwilg
Kruisbes
L
Lange ereprijs
Luzerne
M
Madeliefje
Meisjesogen
Moerasdoorn
Moerasrolklaver
Muizenoor
Muskuskaaskruid
P
Paardenbloem
Paarse dovenetel
Pinksterbloem
Prachtklokje
R
Rapunzelklokje
Rechte Ganzerik
Rode bosbes
Rode klaver
Ruig klokje
Ruige leeuwentand
S
Salie (keukenkruid)
Schermhavikskruid
Scherpe boterbloem
Schietwilg
Sikkelklaver
Sint Janskruid
Slangenkruid
Sleedoorn
Spaanse aak
Speerdistel
Sporkehout
Stijf havikskruid
Stinkende ballote
Struikhei
T
Tweestijlige meidoorn
V
Veldlathyrus
Vertakte leeuwentand
Vingerhelmbloem
Vogelwikke
W
Wildemanskruid
Wilde marjolein
Wilde reseda/wouw
Wilde tijm (keukenkruid)
Z
Zandblauwtje
Zeeaster/zulte
Zevenblad
Zoete kers
Zwarte mosterd
bron: website bijenplanten.nl van Arie Koster.
BOMEN VOOR BIJEN
Bloeiende bomen vormen een paradijs voor bijen en andere insecten. Eén boom kan zo veel voedsel aanbieden dat je ze kunt horen zoemen als je er naast gaat staan.
Heel belangrijk zijn de diverse wilgensoorten. Zij bloeien vroeg in het voorjaar, als er nog maar weinig ander eten voor de bijen te vinden is. Sommige soorten, zoals de grijze zandbij, voeden hun jonge broed uitsluitend met stuifmeel van wilgen. Je vindt hun nest daarom altijd binnen een straal van 250 meter van een wilg.
Iets later in het voorjaar bloeien de fruitbomen: appels, peren, pruimen, kersen. Hun heerlijke vruchten danken we aan de bestuiving door de bij en andere insecten. Die beestjes zijn op hun beurt weer afhankelijk van het stuifmeel en de nectar uit deze bomen. Zo helpen boom en bij elkaar.
Andere belangrijke bomen zijn de aak en de esdoorn (die in april-mei bloeien) en de robinia (pseudoacacia) en linde (die in juni-juli bloeien). Je ziet: er is in de periode dat de honingbijen hun nesten bouwen en uitbreiden altijd wel een andere boom waar ze op terecht kunnen.
Heb jij een grote tuin en wil je daar ook bij-vriendelijke bomen in planten? Onderzoek dan eerst goed welke soorten geschikt zijn voor jouw tuin. Is er veel zon of juist veel schaduw? Wat voor soort grond heb je in je tuin? Is het er vochtig of droog?
‘De beste tijd om een boom te planten is 20 jaar geleden. De een-na-beste tijd is nu.’
– oud Chinees spreekwoord
BOMENLIJST
Deze lijst bevat bomen, laagblijvende boomsoorten en heesters.
A
Appelboom
B
Berijpte wilg
Boswilg
G
Gelderse roos
Gele karnoelje
Gewone esdoorn
Gewone hazelaar
H
Hollandse linde
Hulst
K
Kansenboom
Kraakwilg
L
Lage wilg
Liguster
M
Mispel
P
Perenboom
Populier
Pruimenboom
R
Robinia
S
Schietwilg
Schijnhazelaar
Sleedoorn
Spaanse aak (Veldesdoorn)
T
Tamme kastanje
Taxus
V
Veldesdoorn (Spaanse aak)
Vogelkers
Vuilboom
W
Wilde lijsterbes
Wilde roos/eganatier
Winterlinde
Z
Zoete kers
Zomerlinde
ZADEN VOOR BIJEN
Zonder zaden geen bloemen, struikgewassen en bomen.
Hoe leuk is het om je planten zelf vanuit zaad op te laten groeien?
Je eigen plantjes gekweekt?
Ruil de zaden die je aan je planten groeien met andere mensen!
Je kunt trouwens ook planten stekken of splitsen door een stuk plant met wortel en al uit te graven, waardoor je vrienden ze in hun tuin kunnen zetten.
Zaadbommen maken?
Je kunt eenvoudig zaadbommen maken, thuis of met je klas. Zaadbommen kun je uitdelen of makkelijk zelf ergens uitstrooien voor een bloem- en bijenrijk resultaat! Download de gratis pdf om te ontdekken hoe het werkt.
ZADENLIJST
Zaden van bloemrijke bomen.
Beukennoot zaad
Een hand vol beukennootjes
Hazelnoten op de grond
Paardekastanje zaad
Tamme kastanje zaad
Plantaan zaad
Esdoorn zaad
Een hand vol okkernoten
Iep zaad
Tamme kastanje zaad
Spaanse aak zaad
BIJEN NIEUWS
Twee keer per jaar sturen wij bijen nieuws. Zo blijf je op de hoogte van wat er speelt in de wereld van de bij.
Schrijf je in en ontvang drie gratis downloads:
– Wilde bijen zoekkaart
– Maak een bijenhotel
– Maak je eigen zaadbommen